Niet polderen maar stapelen in de Rotterdamse Berg

Niet polderen maar stapelen in de Rotterdamse Berg

Die berg die komt er. Met deze kreet trok een groep initiatiefnemers onder aanvoering van journalist en oud-wielrenner Thijs Zonneveld in 2012 de wereld in met hun plan. Het plan, waar acht potentiële locaties voor werden voorgedragen, behelsde een holle berg met functies binnenin. Daarnaast bood de berg ruimte voor wielerfanaten om in het vlakke Nederland de klimbenen eens te testen. Om uiteenlopende redenen kwam die berg er niet. Het belangrijkste argument was toch wel dat de financiële- en constructieve haalbaarheid van een berg van 2 kilometer hoog in het Nederlandse landschap niet toereikend bleek.

Dankzij een fervent volger van ons kreeg het plan echter nieuwe energie en een heel andere opzet. Ineens ging het niet meer om het maken van een replica van een Alp, maar om het maken van een lagere bergconstructie om infrastructuur mee te overkappen, zodat deze geen barrière meer vormt maar een schakelstuk wordt in het Nederlandse landschap. Door de berg gelaagd op te bouwen met binnenin allerlei functies, zien wij een oplossing tegen de verdozing die ons cultuurlandschap bedreigt. 

Door: Derek van den Berg, Rodney Kastelan en Stijn van Pelt

Constructietekeningen: Summum Engineering

Een echte berg kennen we in Nederland niet. Heuvels of hellingen zijn het maximaal haalbare in ons glad gestreken landschap. Toegegeven, in het Koninkrijk Nederland ligt op Saba een vrije hoge puist in de Caribische Zee en in Limburg kan je uiteraard een mooie Amstel Gold Race rijden, maar in Nederland zal je vooral het oer-Hollandse waaierrijden goed onder de knie krijgen. Een gebouw  dat er van buitenaf uit ziet en functioneert als een berg kent de wereld nog niet. Wij lieten ons inspireren door de aloude festivaltent, die gespannen over een set palen stevig onderdak biedt aan de feestvierder. Verschil met onze tent is dat Rotterdam er een gigantisch stuk stad onder kan huisvesten en dat het sterk genoeg is om mensen en natuur te dragen. Ideaal om stukken onbruikbare bouwgrond te overbruggen en barrières in de stad weg te werken. En ook om ruimte te creëren in ons toch al dichtbevolkte land voor functies zoals distributiecentra en datacenters die nu het Hollandse cultuurlandschap dreigen op te slokken.

De Rotterdamse Berg kan helpen om infrastructuur te overkappen, zodat deze geen barrières meer vormen maar schakelstukken worden in het Nederlandse landschap.

Vier woonwijken worden aan elkaar gehecht met een gebouw dat uiterst efficient omgaat met de restruimte van het Terbregseplein.

Een berg om op te recreëren

Een berg wekt bij ons toch vooral associaties op met een recreatieve functie. Wandelen, fietsen en skiën terwijl je geniet van het uitzicht en de buitenlucht. Ook de Rotterdamse Berg biedt mogelijkheid voor deze functies. Met zesmaal het gemeentelijke ambitieniveau aan groene buitenruimte is er eindelijk een verbinding tussen het Kralingse Bos en de Bergse Plas. Geschikt om te wandelen, te joggen en te fietsen. In winters met sneeuw kunnen kinderen er vanaf sleeën. De Kralingse Golf kan er 18 heuvelachtige holes realiseren en met een ambitieuze ondernemer kan er zelfs een rodelbaan komen. Dit wordt de grootste groene parkachtige speeltuin van Nederland met een aantrekkingskracht die grensoverstijgend is!

Bovenop de berg is ruimte voor woningen, hotels en allerlei recreatie. Van wandelen tot fietsen, van skiën tot rodelen. En dat met uitzicht over de Kralingse Plas en de Rotterdamse skyline!

Een berg om op te wonen

De woningproductie in Rotterdam heeft een megaboost nodig. Er zijn levendige discussies waar niet gebouwd zou mogen worden volgens menig stadgenoot. Wij kozen een plek waar nog geen discussie over gevoerd wordt. In plaats van een snelweg met uitlaatgassen, spoorrails en een industrieterrein krijgt de Rotterdammer ter hoogte van het Terbregseplein een compleet nieuw landschap en duizenden woningen erbij. Zo is de infrastructuur geen grens meer tussen oostelijke stadsdelen, maar wordt het met de Rotterdamse Berg weer een aaneengesloten gebied. Langsgaan bij de buurtjes in Kralingen is voor iemand in Ommoord ineens een klein wandelingetje.

De omvang van het complex is dusdanig groot dat je er evenveel woningen in kwijt zou kunnen als er nu in het Rotterdamse centrum staan. Kom maar door met die bouwambities. De 1 miljoen huishoudens die Nederland in 2030 extra heeft kunnen via deze knooppunt benadering grotendeels dicht bij de stad gerealiseerd worden zonder er een polder aan op te offeren.

Als oplossing voor de verdozing

Binnen in de berg houden we ruimte voor logistiek. Je hebt immers al een weg en spoorrails waar logistieke bedrijven graag op aansluiten. In plaats van lelijke dozen langs de snelweg zijn deze nu verwerkt in de buik van de berg. Uit het zicht maar in het hart van de stad en met een directe verbinding met snelweg en spoor. Ideaal voor last mile bezorging waar e-commerce partijen zo mee stoeien. Inventief omdat je er als stadsbewoner geen lasten maar wel de lusten van ervaart.

Grote raamloze dozen in onze polders vervullen de immer groeiende honger naar data en pakketjes. Alleen de in aanbouw zijnde en in planning staande megaschuren zullen al weer 2 miljoen vierkante meter kostbaar landschap op gaan eten. Dat kan en moet veel slimmer. Door deze bovenop een verkeersknooppunt te bouwen met toegang tot rails en asfalt wordt de logistieke afhandeling optimaal benut. Geen truck of trein hoeft de stad nog in. Overladen en de reis vervolgen zonder klank of stank waar omwonenden last van hebben. Bewoners van de berg kunnen de pakketjes met de lift afhalen terwijl fietsbezorgers de laatste kilometer afleggen.

In plaats van lelijke dozen langs de snelweg zijn deze nu verwerkt in de buik van de berg. Uit het zicht maar in het hart van de stad en met een directe verbinding met snelweg en spoor. 

Van buiten een berg, van binnen een slim gestapelde stad met een groen dak.

Efficiënt energiegebruik

Circulaire gebiedsontwikkelingen zijn hot. Om het Parijse klimaatakkoord te halen zullen we met zijn allen radicaal anders moeten gaan samenleven. Met gesloten energiecircuits die geen losse eindjes hebben. Door in de buik van de berg zaken als serverparken en kassen te plaatsen kan de restwarmte van deze activiteiten er voor zorgen dat woningen, hotels en kantoren op de berg efficient verwarmd worden.

Om het Parijse klimaatakkoord te halen zullen we radicaal anders met elkaar moeten gaan samenleven.

Regenwater kan je opvangen op de berg in de vorm van (zwem)vijvers en beekjes die ook in droge tijden voor verkoeling zorgen. De planten op de berg hebben dankzij deze opzet altijd op een natuurlijke manier toegang tot water.

De zwaarste functies onderin met als dak een groene verbinding. Naar boven toe meer open ruimte en licht voor de stad, haar functies en bewoners.

Plek voor de voedselketen

Met het Westland in de rug heeft Rotterdam naast de haven nog een economische motor nabij. In het stukje glasland achter de duinen wordt voor miljarden aan voedsel geproduceerd waar half Europa van eet. Groeien kan niet meer omdat het ingeklemd ligt tussen het Haagse en Rotterdamse bouwgeweld. Het is tevens symbool voor de traditionele tweedimensionale ruimtelijke indeling van ons landschap. Wij pleiten er voor om de voedselproductie van Rotterdam zoveel mogelijk in eigen gelederen mogelijk te maken. De Rotterdamse Berg biedt deze kans omdat er enorm veel vierkante meters gerealiseerd kunnen worden voor urban farming. Met efficiënt energiegebruik en slimme LED- en hydroponic technieken zou de enorme energiebehoefte van dit type productie slimmer ingericht kunnen worden. De rest van de wereld die dit kopieert kan via een stukje Rotterdam zo de eigen bijdrage aan wereldwijde uitdaging van energiereductie en voedselschaarste het hoofd bieden.

Met internet in de buik

De honger naar data groeit dagelijks en eist ook zijn landschappelijke tol. Dat de cloud een fysieke locatie heeft waar alle data opgeslagen wordt vergeten veel mensen vaak. Doordat transatlantische datakabels direct uit zee ons land binnen komen en wij een relatief mild klimaat hebben zijn wij een geschikte plek om internetservers te huisvesten. In ruimtelijk opzicht leveren we tot nu toe steeds stukken weiland in om daar gesloten dozen voor terug te zetten waar geen Nederlander enige vreugde aan zal ontlenen.

De honger naar data groeit dagelijks en eist ook zijn landschappelijke tol. Dat de cloud een fysieke locatie heeft waar al deze data opgeslagen wordt vergeten veel mensen vaak.

In de Rotterdamse Berg kan Rotterdam haar eigen hightech datahub aanleggen en zo voldoen aan de gulzige databehoefte van haar inwoners en bedrijven. Onder het oppervlak van de berg zoemt de motor van de 21e eeuw terwijl de enorme hoeveelheid restwarmte de huizen van de Rotterdammers kan verwarmen. Gezien de privacy wetgeving en de groeiende bezorgdheid wat er met onze data gebeurt kan je er maar beter bovenop zitten. Zie het als een digitaal fort met het snelste lokale internet.

Als een tent wordt de stad afgeschermd van de elementen, verwarmd met restwarmte en een gesloten systeem voor stroom, water, afval, transport en functies.

Vervolg

Dit artikel is onderdeel van een reeks. In ieder artikelen zullen wij steeds inzoomen op een onderdeel van de Rotterdamse Berg die een uitdaging vormt, maar ook oplossingen biedt. Hieronder de hele reeks:

Deel 1: Niet polderen maar stapelen in de Rotterdamse Berg
Deel 2: Zo krijgt de Rotterdamse Berg een vederlichte constructie

Volg onze social media kanalen om op de hoogte te blijven van de vorderingen. Zelf bijdragen aan de uitwerking van de berg? Stuur een mail naar info@rotterdamsedromers.nl en geef aan waar je expertise ligt. We komen dan zo spoedig mogelijk bij je terug.


Ook wat te vertellen?

Je e-mailadres houden we geheim.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.