‘Je kan het dak op’: zo heet de ontwerpwedstrijd die riep om inspiratie voor het dak van de Maassilo. Wij dromen natuurlijk al jaren van een Maassilo die veel meer is dan alleen een club en creatieve kantoorruimte: het gebouw verdient veel meer en kan echt een icoon voor de stad worden. Dromers Rodney en Derek beten zich vast in de wedstrijd en kwamen met een vernuftig plan. Met een rooftopbar, moestuinen en een hotel wordt het dak van de Maassilo van alle Rotterdammers. Maar, “nu we toch bezig zijn”, ze gingen veel verder dan dat en bedachten meteen een bestemming voor de 280 leegstaande silo’s. Dit is de Factory of Life.

Door: Rodney Kastelan & Derek van den Berg

Het gebouw de Maassilo is een karakteristieke landmark op een bijzondere plek. In de directe omgeving ligt namelijk een aantal van Rotterdams ‘probleemwijken’ – wij haten dat woord en noemen het liever ‘onontdekte parels’. En juist zo’n markant gebouw met deze omvang kan een spilfunctie krijgen voor de wijken eromheen. Nu wordt deze kolos gebruikt als creatieve kantoorruimte en evenementenlocatie en biedt het onderdak aan de kersverse club NOW&WOW. Het gebouw functioneert, maar kan in potentie nog veel meer voor Zuid betekenen. Deze massieve bonk beton en staal herbergt kolossale hoeveelheden ongebruikte ruimte – en dat is doodzonde.

De constructie van het gebouw is beresterk en dat biedt talloze mogelijkheden. Je kan bijvoorbeeld verdiepingen in het gebouw hangen of juist constructies bovenop het dak toevoegen. Wij hebben een plan bedacht dat de nog leegstaande ruimten in het gebouw zo veel mogelijk benut. Dit doen we door alle verschillende onderdelen middels verschillende functies aan elkaar te koppelen. We gebruiken bijvoorbeeld ook de gevels en daken met onder andere een hotelkubus, een rooftopbar, vertical farms en daktuinen waardoor het gebouw een bron van leven wordt.

In deze driedelige serie nemen we je mee langs de verschillende onderdelen van ons plan. In deel 1 gaan we in op de architectuur en constructie. Deel 2 beschouwt ons initiatief op het gebied van duurzaamheid en waarde voor de buurt terwijl deel 3 naar de economische toevoegingen en haalbaarheid kijkt.

Architectuur

In 1906 startte men de bouw van Maassilo voor de Rotterdamse Graansilo Maatschappij. Met zijn 20 meter hoge onderkelderde silo met een capaciteit van 20.000 ton behoorde deze graansilo tot de grootste van Europa. De Maassilo is daardoor nog steeds één van de oudste gebouwen in zijn directe omgeving, ondanks dat het in de loop der jaren vele renovaties en uitbreidingen heeft gekend. De Maassilo is doorspekt met een iconisch havenkarakter dat goed voelbaar is wanneer je langs de Maashaven loopt. Het gebouw heeft een industriële look met veel staal en beton. Kortom, het is niet nodig om karakter toe te voegen. Onze toevoegingen gaan juist mee in het karakter.

Maascube

Als onze dromen uitkomen, kun je straks wakker worden op het dak van de Maassilo. De Maascube is een hotel dat in een kubusvormige opbouw op de Maassilo komt. Komt dat beeld je bekend voor? Klopt, ook de Codrico op Katendrecht en de Hogeschool Inholland hebben zo’n blok op het dak. Zo pal naast metrostation Maashaven ben je binnen een paar minuten in het stadscentrum. Tel daar het fenomenale uitzicht bij op en je hebt de juiste ingrediënten voor een succes.

Rooftopbar

Naast het hotel voegen we ook een rooftopbar toe. In de eerste plaats omdat dit moddervette uitzicht schreeuwt om een plek om ervan te genieten met een drankje in je hand. In de tweede plaats ontstaat er zo overloop tussen de bar en het hotel. Hotelbezoekers kunnen eten en drinken in de rooftopbar, terwijl gasten van de bar die maar geen genoeg krijgen van het uitzicht kunnen blijven tukken in het hotel.

Als onze dromen uitkomen, kun je straks wakker worden op het dak van de Maassilo.

De bar wordt bovenop de noordwestzijde van de Maassilo geplaatst en is qua ontwerp gebaseerd op de gerenoveerde elevatoren die de Maassilo flankeren aan de Maashavenzijde. In feite is er een elevator opgetild, op zijn kant geplaatst, vergroot en op het dak gelegd. Het geheel steekt zo’n 3 meter uit boven de haven. En: alle kanten zijn van glas – ook de vloer. Met zo’n 850 m2 aan verhuurbaar oppervlak en vol zicht over de skyline en de havens is dit een ideale plek voor een horecaondernemer met lef om het wereldstadgevoel te promoten.

Ode aan Ted

Natuurlijk houden we het rauwe karakter van het gebouw in stand. Sterker nog, we maken het op sommige plekken nog iets rauwer. We laten een graffitikunstenaar de karakteristieke kop van Ted Langenbach op de Maashavenzijde van de Maassilo zetten. De godfather van de Rotterdamse dancescene en de oprichter van de internationaal bekende club NOW&WOW houdt zo voor altijd een wakend oog over de stad, broodnodig om te voorkomen dat Rotterdam al te ernstig vertrut.

Constructie

De Maassilo is gebouwd op het grote gewicht van met graan gevulde silo’s. En nu graan plaats heeft gemaakt voor lucht is het een enorme brok beton met staal die heel veel gewicht aankan. Enkele simpele constructieve aannames laten zien dat de Maascube en de rooftopbar constructief mogelijk zijn:

De Maascube meet 27 x 27 x 27 meter. Deze kubus rust op de constructie van ca. 20 silo’s van de Maassilo aan de zuidzijde. Vroeger zaten deze silo’s vol met 80 ton graan, nu ze leeg zijn kan er prima een gebouw op rusten. Op deze silo’s worden balken gelegd, waarop de constructieve kolommen van de kubus rusten. De kubus wordt uitgevoerd met een lichtgewicht staalconstructie met een glazen vliesgevel eromheen. De holle ruimte maakt de kubus licht van gewicht en laat dankzij een vide veel daglicht binnen.

De Rooftopbar is een op de elevatoren geïnspireerd langwerpig stalen skelet. Deze staalconstructie kraagt 3 meter uit aan de noordzijde. De constructie van de bar rust op de silo’s aan de noordzijde van de Maassilo met het uitzicht op de skyline. De gevelconstructie van de rooftopbar wordt gekenmerkt door een web van stalen stijlen en liggers (gevelkolommen en gevelbalken) aangebracht van hergebruikt staal. De windverbanden die worden aangebracht om het frame stabiliteit te geven, zijn zo gepositioneerd en vormgegeven dat deze de letters ‘NOW&WOW’ laten zien boven het gebouw.

Vervolg

De Maassilo is veel meer dan alleen het dak. Het gebouw is enorm en biedt talloze verschillende mogelijkheden: zonde om niet alles te onderzoeken. Dit eerste deel laat zien wat er mogelijk is met minimale ingrepen, slechts het toevoegen van massa op het bestaande gebouw. In het volgende deel laten we zien hoe we met het dak bijdragen aan lesprogramma’s van basisscholen uit de buurt. Ontdek daarnaast hoe we de Maassilo met duurzame ingrepen en stadslandbouw omturnen tot de Factory of Life en hoe we met water uit de Maashaven één van Nederlands grootste batterijen voor groene energie maken.