In een nietsontziende vaart ontwikkelt Rotterdam zich van een onzeker meisje in de puberteit tot een zelfverzekerd lekker wijf. De ene na de andere buurt wordt wakker gekust en nieuw leven ingeblazen. Eerder schreven we al dat street art meer is dan mooi maken alleen. Straatkunst geeft buurten in ontwikkeling een eigen smoel en karakter. Wij zijn de stad in getrokken en hebben 8 plekken gevonden die schreeuwen om een moddervet straatkunstwerk.

Woorden: Bart Toorenaar en Bonne de Roos. Platen: Rodney Kastelan

De Shell-toren

Wij vinden de Shell-toren aan het Pompenburg een wonderlijk ding. Een kind van z’n tijd met z’n kleine ramen, de vierkante vorm gespeend van iedere vorm van verfijning. Lelijk zouden we ‘m niet noemen, maar een likje spuitbus zou het gebouw geen kwaad doen. De top van het gebouw aan het Pompenburg is nu nog een goede 5 meter blinde muur. ‘De noordzijde van dit gebouw zou ik nou een hele gave plek vinden om aan de slag te gaan’, zegt Dave Vanderheijden van Rewriters Rotterdam. ‘Het Shell-gebouw en de nabijheid van de Luchtsingel is een recept voor succesvolle street art.’

Hofbogen

De Hofbogen zijn het boegbeeld van het verhipte en veryupte Rotterdam Noord. Met poppodia, sterrenrestaurants en speciaalbiertenten opgericht door mensen met baarden, is het een duidelijk product van de gentrificatie golf die door de buurt rolt. Juist in dit soort buurten die in rap tempo fashionable en burgerlijk worden, misstaat in onze ogen wat ranzig vette straatkunst niet. Dave Vanderheijden is het met ons eens en ziet de vorm al voor zich: ‘Feitelijk heb je een gigantisch canvas van Eurotrash tot aan de A20. Deel het traject op en geef ieder stuk een eigen identiteit die past bij de buurt.’

“Juist in buurten die in rap tempo fashionable en burgerlijk worden, misstaat ranzig vette straatkunst niet.”

Zijkant van Willemswerf

De Willemswerf kent eigenlijk maar één mooie kant, en drie spuuglelijke. Het gebouw (dat ooit nog is aangerand door Jackie Chan in één van zijn meest onvergetelijke vechtscenes) is alleen de moeite waard vanaf de Maas. De twee spierwitte zijkanten verdienen een stuk meer smoel. De oostzijde wordt nu al regelmatig opgefleurd door tientallen meters hoge reclameplaten, maar de westzijde is een ongerept canvas van 88 meter hoog. Dat valt nu vooral op sinds zijn buurman plat gegaan is.

Onze suggestie? Als tegenhanger van de vaak afzichtelijke advertorials aan de andere kant zien wij graag een klassieke 20ste eeuwse ad op de Willemswerf. Bijvoorbeeld de Volkswagen ad ‘It makes your house look bigger’ uit 1964 die perfect zou passen op het maagdelijk witte karkas van het gebouw. Maar ook de Guinness reclames uit begin 20ste eeuw zouden bijvoorbeeld niet misstaan om smoel te geven aan het zijaanzicht van dit Rotterdamse icoon. 

Crooswijk

Volgens Vanderheijden mag street art wel wat meer de periferie opzoeken in Rotterdam. Hij noemt Crooswijk als bestaand voorbeeld. Vanderheijden: ‘het centrum zit al redelijk vol met kunstwerken. Toen wij 4 jaar geleden begonnen, lag de focus op de binnenstad. Nu mag het wat mij betreft wat meer verlegd worden naar de omliggende buurten.

Crooswijk is zo’n voorbeeld. Vanderheijden: ‘We hebben een dichtgetimmerd huizenblok aan de Boezemstraat onder handen genomen: 400 vierkante meter aan street art uitspattingen. Bewoners waren daar enorm blij mee omdat het alternatief was dat ze jarenlang tegen verloedering aankeken.’

Merwe-Vierhavengebied (M4H)

De Merwe-Vierhavens is het gebied ingeklemd tussen het Marconiplein, Vierhavensstraat en de Schiedamseweg. Voorheen habitat van de heroïnehoer, nu het gebied waar de gemeente de komende jaren vól op wil inzetten. De omgebouwde Marconitorens, Lee Towers genoemd, geven het gebied een kickstart met 850 appartementen voor starters. Als klap op de Vierhaven-vuurpijl opent in 2019 de nieuwe club De Maatschappij voor Volksgeluk met plek voor 1500 man.

Zo’n upcoming stukje 010 verdient straatkunst als aandenken naar vervlogen tijden. Zeker de schoorsteen van GDP Suez aan de Benjamin Franklinweg leent zich ervoor om als relikwie te dienen voor de ‘wilde westen’ tijden van dit gebied. Suggesties om de herinnering aan de ruige Keileweg te graveren in de 100 meter hoge pijp? Wij hebben er twee: een enorme fallus, of een heroïnespuit, afhankelijk of je meer van seks of drugs houdt. Wij kunnen niet kiezen.

“Zo’n upcoming stukje 010 verdient straatkunst als aandenken naar vervlogen tijden.”

Katendrecht

Rondom het Deliplein en de Fenixloods barst het van de levendigheid. Tussen alle bedrijvigheid prijken een aantal prachtige industriële gebouwen vol grijze canvassen: de perfecte plek op Katendrecht te profileren als de ruig-gepolijste buurt die het graag wil zijn. Idee voor een kunstwerk? Als knipoog naar het prostitutieverleden en als aanklacht tegen de aanstormende braafheid van de buurt zien wij graag een ouderwetse erotische print centraal staan. Niet het gevoelloze rampetampwerk wat de hedendaagse porno karakteriseert, maar een sensuele naakte dame uit begin 20ste eeuw (NSFW), de periode dat Katendrecht nog vrouwen van lichte zeden herbergde. Wat de kunstenaar er verder mee wil doen, scharen we onder artistieke vrijheid, maar een harige flamoes moet erin. Het moet tenslotte wel een kutbuurt blijven.

Maassilo

Aan de overkant van de Maashaven staat nog zo’n betonnen kolos: de legendarische Maassilo. Dit Rotterdamse icoon van feesten en partijen verdient een vette buitenkant. Aan de Zuidzijde zit al een van de oudere platen van de stad. De havenzijde is een prachtig leeg canvas van 1000 vierkante meter. Zet op deze Rotterdamse ravetempel een kunstwerk dat het gebouw verdient. Suggesties? Iets met die chagrijnige smoel van Ted Langenbach? De ongekroonde nachtburgemeester die het gebouw al in de jaren ‘90 omtoverde tot extravagant ravepaleis verdient hier zijn eerbetoon. NOW. WOW.

Tram 4 en tram 25

Hoe maak je street art nóg toegankelijker? Breng het naar de mensen toe en tover een tram om tot rijdend kunstwerk. Een idee van Chris Versteeg, van Street and More: “Dat lijkt me zo ontzettend vet. Je hebt een rijdende tentoonstelling in je stad rijden die de hele stad aanschouwt.”

“Het spuiten van trams is een klassieke graffiti-obsessie”

En welke tram is meer straat dan lijn 4. Op z’n route van de Molenlaan naar Marconiplein verbindt hij het complete spectrum van Rotterdamse buurten: van de bontkraagjes in Spangen tot de bontjassen van de Bergse Dorpsstraat. En als we dan toch bezig zijn met oost-west, moeten we ook noord-zuid pakken met tramlijn 25. Van Schiebroek tot Barendrecht rijdt dit kunstwerk langs de Lijnbaan, over de Coolsingel en via de Erasmusbrug naar de Beijerlandselaan. Volgens Versteeg moet het vinden van een kunstenaar voor dit idee geen enkel probleem zijn. “Het spuiten van trams is net als treinen en metro’s een klassieke graffiti-obsessie. Voor kunstenaars mega-interessant.”

We willen de volgende mensen bedanken voor hun medewerking bij het maken van deze artikelreeks: Dave Vanderheijden, Chris Versteeg, Raymond Landegent, David Roos en Judith de Leeuw.

Dit artikel is het tweede deel in een reeks van vier artikelen over street art:
Deel 1: Dit kan street art voor Rotterdam betekenen
Deel 3: Gluren bij de buren: wat kan Rotterdam qua street art leren van andere steden?
Deel 4: street art in Rotterdam, hoe nu verder?