Extatisch was Nederland toen de Televoting op het allerlaatste moment Duncan Laurence zijn concurrenten uit Zweden en Italië deed passeren. En dat is eigenlijk best logisch. Het duurde maar liefst 44 jaar voordat een van onze landgenoten er weer eens met de winst vandoor ging. In de tussentijd speelden we veelal tweede viool op de jaarlijks terugkerende muziek- en freakshow, die wereldwijd veel bekijks trekt. Nadat de euforie was ingedaald kwam er discussie. Want welke stad moet het nu gaan organiseren? Het songfestival is over de top, een tikkeltje extravagant zelfs. Misschien daarom wel is Rotterdam in onze ogen een interessante kandidaat, die het songfestival veel kan bieden, maar ook bovenal ook veel kan leren. Lees mee.

Rotterdam heeft een indrukwekkende skyline, moderne architectuur, brede stadsstraten, culinaire hotspots en vernieuwende denkers en dromers. De stad is extravagant en soms ook wel een beetje excentriek.

Tekst: Derek van den Berg

1.      Rotterdam is uit ander hout gesneden. Laat dat zien

Buitenlanders die aan Nederland denken, denken vooral aan kneuterige oud-Hollandse huizen, klompen, kaas, wiet en tulpen. Of het nou bewust is of niet, Rotterdam is toch echt anders. De stad laat in al zijn facetten zien dat Nederland meer te bieden heeft dan alleen de gebruikelijke clichés: het heeft een indrukwekkende skyline, moderne architectuur, brede stadsstraten, culinaire hotspots en vernieuwende denkers en dromers. Het is een onvoorspelbare stad die je niet direct in het hart sluit, maar waar je van moet leren houden. De stad is extravagant en soms ook wel een beetje excentriek, zoals wij eerder hebben laten zien in ons artikel over ‘schizofrene plekken’. In dat opzicht heeft de stad vele raakvlakken met het songfestival en zijn fans.

2.      De stad is op en top divers, maar verschillende groepen kunnen veel meer mengen

Wie wel eens langs de Maasboulevard banjert, zal veel verschillende vlaggen zien wapperen. Dat is niet voor niets: elke vlag vertegenwoordigt de nationaliteit van een Rotterdammert. Meer dan 170 verschillende vlaggetjes laten zien dat de stad een van de meest internationale smeltkroezen ter wereld is. Volgens de Britse schrijver Ben Judah is Rotterdam zelfs het Europa van de toekomst. Van oer-Hollandse poffertjes eten aan de Hoogstraat, tot Braziliaans zomercarnaval in de Witte de With. In Rotterdam vind je het.

Dat de stad multicultureel is, is niet nieuw. Dankzij de haven is de Rotterdam al honderden jaren een toevluchtsoord voor mensen met verschillende achtergronden. De multiculturele vibe en de grote hoeveelheid mensen onder de 30 geeft de stad een eigen twist. Toch merk je dat veel bevolkingsgroepen in de stad nog langs elkaar heen leven. Turken klikken vooral met Turken, Kaapverdianen vooral met Kaapverdianen en Kaaskoppen met Kaaskoppen. Ook wij gaan niet vrijuit. In ons groepje dromers is eigenlijk alleen Rodney een moderne en geboren en getogen Rotterdammer, met Nederlandse, Indonesische en Kroatische roots. De rest is toch vooral opgegroeid als broodjeskaas-Hollander die gelokt is naar de grote stad vanwege juist dit metropolitane, rauwe en multiculturele karakter.

De organisatie van het ESF is voor Rotterdam een gouden kans om de verschillen tussen groepen te verkleinen en de tolerantie te vergroten. Opdat een groepje kakkers samen met Surinaamse vrouwen, Feyenoord-hooligans, LGBT’ers en Marokkaanse ouderen ook op dezelfde plekken komen en samen van hetzelfde kunnen genieten.

Ook de LGBT-community zou nog veel meer kunnen mixen met andere groepen. Zij krijgen echter steeds vaker te maken met geweldsdelicten in de stad. De tolerantie die toe zou moeten nemen, lijkt juist de omgekeerde weg te bewandelen. De stad kan daarom nog best het een en ander leren van het Eurovisie Songfestival, waar het gaat om inclusiviteit en verbroedering en achtergrond of seksuele voorkeur geen rol speelt. De organisatie van het ESF is voor Rotterdam een gouden kans om de verschillen tussen groepen te verkleinen en de tolerantie te vergroten. Opdat een groepje kakkers samen met Surinaamse vrouwen, Feyenoord-hooligans en Marokkaanse ouderen ook op dezelfde plekken komen en samen van hetzelfde kunnen genieten. Wie wel eens bij Hung Kee komt aan de Witte de With snapt het type gemengd publiek dat wij hier proberen te beschrijven. Dat willen wij graag meer zien!

3. Rotterdam Zuid verdient dat duwtje in de rug

De kers op de taart is de locatie van de Ahoy in Rotterdam Zuid. Een stadsdeel dat van heel ver komt, maar de laatste jaren met rasse schreden omhoog aan het klauteren is. Een baken van hernieuwd zelfvertrouwen, dat gesymboliseerd wordt in de ontwikkelingen zoals ‘Hart van Zuid’ en de gentrificatie van wijken als Katendrecht, de Afrikaanderwijk en oud-Charlois. 

Toch is Rotterdam-Zuid er nog lang niet. Werkloosheidspercentages blijven er hoog, schooluitval is veel hoger dan op andere plekken in Nederland. Daarom kan juist Rotterdam Zuid dit evenement goed gebruiken. Het ESF kan net dat laatste duwtje in de rug zijn die de buurt een enorme boost geeft. Het geeft honderden kansarme jongeren de mogelijkheid om gedurende maanden mee te werken aan de organisatie van het hele festival, waarmee zelfvertrouwen wordt gekweekt en aan een professionele toekomst wordt gebouwd.

Dat is wat ons betreft een vitaal argument om juist voor deze plek te kiezen en niet voor een stad als Maastricht.

Het ESF kan net dat laatste duwtje in de rug zijn dat Rotterdam Zuid een enorme boost geeft.

4.      Opstaan voor de Nacht

Ondanks het ultrahippe imago van Rotterdam, lijkt de stad op uitgaansgebied een beetje in te kakken. Nodeloze bureaucratische rompslomp jagen creatieve uitgaansgoeroe’s de stad uit met als groot risico dat de stad in slaap dut. 

Wij zien de organisatie van het ESF als een uitgelezen kans om ‘Opstaan voor de Nacht’ invulling te geven en een concreet uitgaansbeleid te formuleren dat ook na het songfestival nog bijdraagt aan de stad. Zo kan het ESF een uitgaanskatalysator worden. En dan doelen we niet op tijdelijke poppodia, maar op locaties binnen de stad waar nachtelijke vrijplaatsen kunnen ontstaan waar de komende jaren tot in de diepe uurtjes gefeest kan worden en hedonistische uitspattingen plaatsvinden die in menig ander stad tot schuine blikken zouden leiden. Ook dat rauwe rafelrandje is extreem belangrijk wil de stad internationaal mee blijven concurreren in de strijd om talent. Het wiel opnieuw uitvinden is niet nodig, inspiratie kan gehaald worden uit succesverhalen zoals Berlijn.

Het ESF zou indirect kunnen leiden tot locaties binnen de stad waar nachtelijke vrijplaatsen ontstaan waar de komende jaren tot in de diepe uurtjes gefeest kan worden en hedonistische uitspattingen plaatsvinden die in menig ander stad tot schuine blikken zouden leiden.

5.      De stad heeft steeds meer te bieden, maar is er nog niet

Dat toeristen Rotterdam weten te vinden zal menigeen inmiddels bekend zijn. Al sinds de opening van het Centraal Station, de Markthal en de Rotterdam in het topjaar 2013, bestormt de stad de bovenste echelons van allerlei internationale lijstjes met kreten als ‘Brooklyn of Europe’, ‘Berlin of the Netherlands’ en ‘Capital of cool’. Wat ons betreft is dit allemaal schromelijk overdreven en stoppen we met het pretentieuze borstkloppende achterover leunen. We zijn er nog lang niet! Als stad moet je jezelf blijven vernieuwen. Aan de top komen van hippe lijstjes is immers eenvoudig, daar blijven is veel moeilijker.

Graag zien we daarom een actieve strategie van de stad waarin de lijnen voor de komende tien tot twintig jaar worden uitgezet. Wat voor stad willen we zijn in 2035? Wat zijn onze drie unique selling points? Hoe zorgen we er voor dat we dan nog steeds als hip en vernieuwend gezien worden en nog belangrijker, het dan ook daadwerkelijk zijn? Belangrijke vragen die om antwoorden vragen in een overkoepelende visie vanuit de gemeente. Het songfestival zou als een vliegwiel kunnen fungeren doordat het toerisme dankzij hernieuwde bekendheid misschien wel verdubbelt of verdrievoudigd, terwijl de sprong in naamsbekendheid ook op zakelijk gebied van kan leiden tot een influx aan talent en kapitaal. 

Laten we stoppen we met het pretentieuze borstkloppende achterover leunen. De stad is er nog lang niet!

Toekomstige bezoekers wil je meer kunnen bieden dan een Markthal, een Depot of de Rotterdam. Denk bijvoorbeeld aan een spectaculair waterfront aan de Rijnhaven met daarin een state-of-the-art klimaatcentrum, drijvende gebouwen zoals boerderijen in de Merwevierhavens, terwijl bezoekers zich door de stad voortbewegen met spin-offs van de mobiliteit campus die de stad zichtbaar veiliger, schoner en aantrekkelijker maken. Er zijn nog zoveel plekken in de stad die enorme potentie met zich meedragen, maar wel om de juiste visie vragen vanuit de gemeente Rotterdam. Wij horen mensen wel eens zeggen dat Rotterdam er uit ziet als een stad van de toekomst. Wordt het dan niet eens tijd dat de stad zich gaat gedragen als een stad van de toekomst?

Pole position

Rotterdam lijkt op pole position te staan. De stad is jong en divers, staat in de spotlights en de faciliteiten zijn top. Amsterdam loopt over van de toeristen, terwijl de andere steden niet kunnen tippen aan de inhoud van het rugzakje van Rotterdam. Met het tikken van de tijd is de kans relatief groot geworden dat in de komende weken de keuze op Rotterdam zal vallen.

De stad zal dan goed moeten nadenken wat het de wereld echt kan bieden. Misschien nog belangrijker, wat kan het leren van het songfestival en hoe kan het songfestival een vliegwiel zijn om de wijken met een sociaal economische achterstand omhoog te trekken en de aantrekkelijkheid van de gehele stad een nieuwe boost te geven? Hoe laten we aan de wereld zien dat we niet langer meer die gevallen stad zijn die nog steeds lijdt aan een minderwaardigheidscomplex, terwijl we juist een jonge zelfverzekerde vreemde eend in de bijt zijn waar men maar al te graag mee geassocieerd wil worden? 

Het organisatierecht van het ESF kan de stad de broodnodige daadkracht verschaffen en stimuleren tot het ontwikkelen van een visie. Maar dan zullen we, om dan maar af te sluiten met een Rotterdams cliché, de handen uit de mouwen motten steken.